ЖЫЛУ ЕСЕПТЕГІШ АСПАПТАРЫН ОРНАТУ – ҮЙДІҢ ЭНЕРГИЯ ТИІМДІЛІГІНЕ БІРІНШІ ҚАДАМ
Қазақстанда 2014 жылдың соңына дейін республиканың көп пәтерлі тұрғын үйлеріне жалпы үйге ортақ жылу есептегіш аспаптарын орнату қажет. Жалпы үйге ортақ жылу есептегіш аспаптары бар тұрғын үй меншік иелерінің міндеті «Табиғи монополиялар және реттелетін нарықтар туралы» Қазақстан Республикасының Заңымен бекітілген. «Тұрғын үй қатынастары туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес, жылу энергиясын есептеуіш аспаптары жалпы тұрғын үйдің ортақ меншігі болып табылады.
Статистика көрсетіп отырғандай, бүгінгі күні республика бойынша тұрғын үй қорының жалпы үйге ортақ жылу энергиясын есептеу аспаптарын қамтамасыз ету жалпы 21%-ды құрайды.
Жылу энергиясын есептегіш аспаптарын орнату тұтынушыларға тұтынбаған жылу энергиясы көлемі үшін төлемдерді төлемеуіне, енгізілетін энергия үнемдеу іс-шараларын және технологияларды енгізуден әсер алуға мүмкіндік береді, сонымен қатар, тиімді меншік иесін құруға ықпалын тигізеді. Тұтынушылардың экономикалық мүддесін арттыру үшін жылу энергиясын есептегіш аспаптары бар тұтынушыларға арналған аса төмен тарифті қолдануды көздейтін жаппай жылу энергиясына дифференциалды тарифтер енгізілуде.
Мысалы, Атырау қаласындағы жалпы үйге ортақ жылуды есептегіш аспаптарын орнату кезінде 9 қабатты үйде 1 шаршы метр 51,6 теңгені құрайды, жылуды есептегіш аспабысыз — 110,16 теңге, сондай-ақ Көкшетау қаласында жылуды есептегіш аспаппен 52,9 теңге және жылуды есептегіш аспабысыз 91 теңге. Астана қаласының тұрғындары үшін жылуды есептегіш аспаппен жылу энергияларының тарифі 2077,9 теңге/Гкал құрайды және жылуды есептегіш аспапсыз - 2814,6 теңге/Гкал. «ТКШ даму қоры» АҚ-ның жарғылық капиталын арттыруға жалпы үйге ортақ жылуды есептегіш аспаптарын орнату үшін республикалық бюджеттен қайтарымды негізде 8 млрд. теңге бөлінді.
Есептегіш аспаптарын орнату тікелей тиісті шарт жасасумен қаржылық лизинг тетіктері арқылы қамтамасыз етілетін болады, онда есептегіш құралдарды жеткізіп берушілер, жылу өткізетін ұйымдар және «ТКШ даму қоры» АҚ қатысады. Жылу өткізетін ұйымдардың өтінімдері бойынша есептегіш аспаптарды өнім берушілер техникалық дайын көп пәтерлі тұрғын үйлерде орнататын болады, осыған орай тұрғын үй ескі немесе апаттық жағдайда болмауы тиіс.
Өнім берушілерге есептегіш аспаптарға төлемді «ТКШ даму қоры» АҚ қамтамасыз етеді, сонымен қатар қорға қаражатты жылу өткізетін ұйымдар қайтаратын болады. Өз кезегінде, жылуды жеткізіп берушілер 4 жыл бойы коммуналдық қызметтер есебі арқылы тұрғын үйдің жалпы алаңының үй-жайдың алаңы үлесінен шыға отырып, тұтынушылардың есептегіш аспаптарын сатып алуына және орнатуына сомалар ұсынатын болады. Осылайша, бюджеттік қаражаттар мемлекеттік қорға қайтарылатын болады және одан әрі аспаптандыру процесінде, сондай-ақ ТКШ саласындағы басқа инвестициялық жобаларда қайта қаржыландыруы мүмкін.
Аспаптандыру процесі бірыңғай өлшеу әдісін қолдануды, алу процесін афтоматтандыруды және деректерді беруге және есептің торабын көздейтін вандализмге қарсы орындауды көздейтін бірыңғай техникалық саясатты қолдануға негіз болады. Аталған шаралар маңызды біріздендіру дәрежесін, сервистік қызметтердің жоғары дәрежесін, одан әрі қазіргі уақыттың режимінде жылумен қамтамасыз етудің мемлекеттік мониторинг сапасын қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
Жылу есептегіш аспаптарын құруға коммуналдық қызметтер есептеріндегі ұсынылатын төлемдер есептегіш аспаптары бар тұтынушылардың заңнамалық міндеттеріне негізделгенді қолданумен жасалған көпшілік шартының негізінде жеке жолда жүргізілетін болады.
Тұрғын үй (пәтер) меншік иелерінен түсетін қаражатты «ТКШ жаңғыртудың дамыту қоры» АҚ-на жылу өткізетін ұйымдар шарттың шарттарына сәйкес қайтарады. «ТКШ жаңғыртудың дамыту қоры» АҚ туралы қосымша ақпаратты Сіз Қазақстан Республикасы Өңірлік даму министрлігінің ресми сайтынан алуыңызға болады.
Анықтама: «ТКШ дамыту қоры» АҚ-ы Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы істері агенттігі Төрағасының 2012 жылғы 26 маусымдағы №277 бұйрығын орындау мақсатында 2012 жылғы 25 шілдедегі «Қазақстандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығын жаңғырту және дамыту орталығы» АҚ директорлар кеңесінің №5 шешімімен құрылды. Заңды тұлғаның мемлекеттік тіркелу туралы куәлігі 2012 жылғы 7 қарашада алынды.
«Тұрғын үй коммуналдық шаруашылығын дамыту қоры» АҚ-ның негізгі міндеттері:
- инвестицияларда ТКШ кәсіпорындарының қажеттіліктеріне зерттеулер жүргізу;
- кредиттік және лизингтік жобаларды қаржыландыру;
- жаңғырту бойынша ТКШ ұйымдарының ұсыныстарын талдау және ұсынуды жүзеге асыру;
- ТКШ кәсіпорындарын қаржылық сауықтыруға жәрдемдесу;
- қаржыландыру көздерін және мәмілелердің құрылуын іздеу;
- қаржылық қызметтерге мемлекеттік сатып алуды жүргізусіз ТКШ кәсіпорындарына (мемлекеттің қатысуымен) қаржылық қызметтер;
- тариф қалыптастыруға тікелей қатысуы;
- корпоративтік басқарудың жақсы тәжірибесін қолдану;
- банктер мен өзге де қаржылық ұйымдарды ортақ қаржыландыруға тартуға ТКШ саласының инвестициялық тартымдылығын арттыру;
- кәсіпкерлікті дамыту;
- ТКШ саласына инвестициялардың қайтарымдылық қағидатын енгізу.
ҚР Өңірлік даму минстрлігінің баспасөз қызметі
Статистика көрсетіп отырғандай, бүгінгі күні республика бойынша тұрғын үй қорының жалпы үйге ортақ жылу энергиясын есептеу аспаптарын қамтамасыз ету жалпы 21%-ды құрайды.
Жылу энергиясын есептегіш аспаптарын орнату тұтынушыларға тұтынбаған жылу энергиясы көлемі үшін төлемдерді төлемеуіне, енгізілетін энергия үнемдеу іс-шараларын және технологияларды енгізуден әсер алуға мүмкіндік береді, сонымен қатар, тиімді меншік иесін құруға ықпалын тигізеді. Тұтынушылардың экономикалық мүддесін арттыру үшін жылу энергиясын есептегіш аспаптары бар тұтынушыларға арналған аса төмен тарифті қолдануды көздейтін жаппай жылу энергиясына дифференциалды тарифтер енгізілуде.
Мысалы, Атырау қаласындағы жалпы үйге ортақ жылуды есептегіш аспаптарын орнату кезінде 9 қабатты үйде 1 шаршы метр 51,6 теңгені құрайды, жылуды есептегіш аспабысыз — 110,16 теңге, сондай-ақ Көкшетау қаласында жылуды есептегіш аспаппен 52,9 теңге және жылуды есептегіш аспабысыз 91 теңге. Астана қаласының тұрғындары үшін жылуды есептегіш аспаппен жылу энергияларының тарифі 2077,9 теңге/Гкал құрайды және жылуды есептегіш аспапсыз - 2814,6 теңге/Гкал. «ТКШ даму қоры» АҚ-ның жарғылық капиталын арттыруға жалпы үйге ортақ жылуды есептегіш аспаптарын орнату үшін республикалық бюджеттен қайтарымды негізде 8 млрд. теңге бөлінді.
Есептегіш аспаптарын орнату тікелей тиісті шарт жасасумен қаржылық лизинг тетіктері арқылы қамтамасыз етілетін болады, онда есептегіш құралдарды жеткізіп берушілер, жылу өткізетін ұйымдар және «ТКШ даму қоры» АҚ қатысады. Жылу өткізетін ұйымдардың өтінімдері бойынша есептегіш аспаптарды өнім берушілер техникалық дайын көп пәтерлі тұрғын үйлерде орнататын болады, осыған орай тұрғын үй ескі немесе апаттық жағдайда болмауы тиіс.
Өнім берушілерге есептегіш аспаптарға төлемді «ТКШ даму қоры» АҚ қамтамасыз етеді, сонымен қатар қорға қаражатты жылу өткізетін ұйымдар қайтаратын болады. Өз кезегінде, жылуды жеткізіп берушілер 4 жыл бойы коммуналдық қызметтер есебі арқылы тұрғын үйдің жалпы алаңының үй-жайдың алаңы үлесінен шыға отырып, тұтынушылардың есептегіш аспаптарын сатып алуына және орнатуына сомалар ұсынатын болады. Осылайша, бюджеттік қаражаттар мемлекеттік қорға қайтарылатын болады және одан әрі аспаптандыру процесінде, сондай-ақ ТКШ саласындағы басқа инвестициялық жобаларда қайта қаржыландыруы мүмкін.
Аспаптандыру процесі бірыңғай өлшеу әдісін қолдануды, алу процесін афтоматтандыруды және деректерді беруге және есептің торабын көздейтін вандализмге қарсы орындауды көздейтін бірыңғай техникалық саясатты қолдануға негіз болады. Аталған шаралар маңызды біріздендіру дәрежесін, сервистік қызметтердің жоғары дәрежесін, одан әрі қазіргі уақыттың режимінде жылумен қамтамасыз етудің мемлекеттік мониторинг сапасын қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
Жылу есептегіш аспаптарын құруға коммуналдық қызметтер есептеріндегі ұсынылатын төлемдер есептегіш аспаптары бар тұтынушылардың заңнамалық міндеттеріне негізделгенді қолданумен жасалған көпшілік шартының негізінде жеке жолда жүргізілетін болады.
Тұрғын үй (пәтер) меншік иелерінен түсетін қаражатты «ТКШ жаңғыртудың дамыту қоры» АҚ-на жылу өткізетін ұйымдар шарттың шарттарына сәйкес қайтарады. «ТКШ жаңғыртудың дамыту қоры» АҚ туралы қосымша ақпаратты Сіз Қазақстан Республикасы Өңірлік даму министрлігінің ресми сайтынан алуыңызға болады.
Анықтама: «ТКШ дамыту қоры» АҚ-ы Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы істері агенттігі Төрағасының 2012 жылғы 26 маусымдағы №277 бұйрығын орындау мақсатында 2012 жылғы 25 шілдедегі «Қазақстандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығын жаңғырту және дамыту орталығы» АҚ директорлар кеңесінің №5 шешімімен құрылды. Заңды тұлғаның мемлекеттік тіркелу туралы куәлігі 2012 жылғы 7 қарашада алынды.
«Тұрғын үй коммуналдық шаруашылығын дамыту қоры» АҚ-ның негізгі міндеттері:
- инвестицияларда ТКШ кәсіпорындарының қажеттіліктеріне зерттеулер жүргізу;
- кредиттік және лизингтік жобаларды қаржыландыру;
- жаңғырту бойынша ТКШ ұйымдарының ұсыныстарын талдау және ұсынуды жүзеге асыру;
- ТКШ кәсіпорындарын қаржылық сауықтыруға жәрдемдесу;
- қаржыландыру көздерін және мәмілелердің құрылуын іздеу;
- қаржылық қызметтерге мемлекеттік сатып алуды жүргізусіз ТКШ кәсіпорындарына (мемлекеттің қатысуымен) қаржылық қызметтер;
- тариф қалыптастыруға тікелей қатысуы;
- корпоративтік басқарудың жақсы тәжірибесін қолдану;
- банктер мен өзге де қаржылық ұйымдарды ортақ қаржыландыруға тартуға ТКШ саласының инвестициялық тартымдылығын арттыру;
- кәсіпкерлікті дамыту;
- ТКШ саласына инвестициялардың қайтарымдылық қағидатын енгізу.
ҚР Өңірлік даму минстрлігінің баспасөз қызметі
