ҚАЛА ӘКІМДЕРІНІҢ РЕЙТИНГІ
Жаңа саяси маусымды SAIGEZ.KZ қоғамдық-саяси сайты жаңа жобамен бастағалы отыр. Бұрындары шаһар басшыларының ауыс-түйісіне (облыс орталықтары) аса мән берілмейтін. Бұдан былай қалалық деңгейдегі тағайындаулар да қызықты болмақ.
Президент Әкімшілігі жетекшісінің орынбасары қызметін атқарған азаматтардың немесе «Болашақ» түлектерінің қала әкімі болып жайғасып жатуы осыған дәлел бола алады. Қаланы абыройлы басқарған азаматтардың кейбіріне Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев облыс тізгінін сеніп тапсырған кездер аз емес. Яғни, қала әкімі болу – үлкен қызметтер алдындағы берекелі баспалдаққа айналып келеді. Саяси карьерадағы трамплин.
Сондай-ақ, кез келген адам облыстың даму әлеуетін түкпір-түпкірдегі ауылдардың жағдайымен сараламайды. Ел азаматтары үшін де, туристер үшін де алғашқы әсер облыстарымыздың орталық қалалары арқылы қалыптасатынын естен шығармауымыз қажет.
SAIGEZ.KZ қоғамдық-саяси сайты медиа сарапшылар мен жергілікті белсенді тұрғындардан құралған шағын топпен бірлесіп, қала басшыларының рейтингін жасауға бел буып отырмыз. Әкімдерді таңдау екі жолмен жасалады. Біріншісі, жабық дауыс беру. Яғни, таңдаулы сарапшылар арнайы жауап береді. Екіншісі, ашық дауыс беру. Сайтымыз арқылы дауыс беріп, өзі дауыс берген әкімдер туралы жазылған пікірлер арқылы. Осы екі жол арқылы қорытынды нәтижені әр айдың алғашқы аптасында жариялаймыз.
Ескерте кетейік, жаңа саяси маусымнан бастап отырған жобамыздың алғашқы шығарылымы жабық дауыс беру арқылы ғана анықталды. Келесі айдың зерттеу нәтижесіне әрбір оқырман да ықпал ете алатынын да ескерте кетейік.
1. Әбдірахымов Ғабидолла Рахматоллаұлы, Шымкент қаласы
2013 жылдан бері ҚР Президенті Әкімшілігі жетекшісінің орынбасары қызметін атқарып келген Ғабидолла Әбдірахымов сөз жоқ, орталықтан өңірге жіберілген аса тәжірибелі маман. Өзге қала басшыларымен салыстырғанда кәсіби біліктілігімен де, білімімен де ерекшеленіп тұр дейді сауалнамаға қатысушылар. Мемлекеттік қызметтің ұңғыл-шұңғыл бес саусағындай білетін ол, Президент әкімшілігінде кадр мәселесіне жауап берді. Әлеуметтік желіде әлдекімдер оның Шымкентке әкім болуын әртүрлі бағалады. Қызметтік мансабы төмендеді дегендер болды. Алайда, Шымкент – стратегиялық маңызы бар әрі шекаралас облыстың орталығы. Халық саны жөнінен Алматыдан кейінгі қатарда тұр. Әбдірахымов қазірдің өзінде ірі мегаполистің жұмысын ұршықша иіріп әкетті. Ол қызметке кірісе салысымен елдегі қаржылық-экономикалық жаңа саясатқа қатысты істі қолға алды. Базар аралап, бағаны қадағалауға көшкен аз әкімдердің бірі. Ол бірақ өзгелер сияқты парадқа киінгендей боп шықпады, қарапайымдылығымен ерекшеленді. ОҚО әкімі Түркістан жақты, Ғабидолла Рахматоллаұл ы облыс орталығын өзі қадағалады. Екінші бір жарқ ете қалғаны жаңа оқу жылына қатысты айтқан сөзі болды. Ол «прокурорлардың мектепте шаруасы болмасын! Қылмескерлермен айналыссын! Оқу орнына жөн-жосықсыз тексеріс болмауын өзім қадағалаймын!» деді. Жаңа әкімнің бұрыннан қалыптасқан жағымды образы да ықпал етсе керек, оның мәлімдемелері медиа кеңістікте кеңінен таралып жатыр. Ол әлеуметтік желіде де оқырмандарымен пікір алмасып отырады. Конституция күні қарсаңында марапат тапсырумен ғана шектелмей, өзі бастап, білек сыбана қалаға тазалық жүргізді.
2. Нәлібаев Нұрлыбек Мәшбекұлы, Қызылорда қаласы
Екінші сатыдан көрінген Қызылорда қаласының әкімінің мемлекеттік қызметтің қазанында қайнап, басшылық қызметте жүргеніне 10 жыл болыпты. Сол аралықта 2005-2007 жылдары – Қызылорда қаласы әкімінің орынбасары, бірінші орынбасары (2005-2007) – Қызылорда облысы әкімі аппаратының басшысы (2007-2008), Шиелі ауданының әкімі (2008- 2013) болды. Қызылорда облысының әкімі Қ. Көшербаевтың өкімімен Қызылорда қаласы әкімінің қызметіне тағайындалғанына да 2 жарым жыл уақыт өтіпті. Тәжірибесі мол жас әкімнің болашағы зор деп есептейді сарапшылар. Қызылорда қаласы кейінгі жылдары көп өзгерген. Әрине, облысқа Қырымбек Көшербаев сынды білікті басшының тағайындалуы да көп нәрсені өзгертті. Десе де, қаланың инфрақұрылымы, қауіпсіздігі, тазалығы да жоғары деңгейге көтерілді. Халқы аз болса да қалада биылдың өзінде екі үлкен мектеп салынса, балалар ауруханасының құрылысы қарқынды жүргіліп жатыр. Нұрлыбек Нәлібаевтың тәжірибелі басшымен тандем болуы да оның деңгейінің өсуіне оң ықпалын тигізіп келеді.
3. Алпысов Ермек Амантайұлы, Талдықорған қаласы
Алпысовтың алдымен ашықтығы жоғары бағаланды. Сауалнамаға қатысушылар Ермек Амантайұлы мемлекеттік қызметкер болғанымен қоғамдық шараларға бастамашы болып, қала тұрғындарына жақын жүреді дейді. Журналистер қаладағы іс-шаралар мен атқарылып жатқан жұмыстардың нәтижесін Ермек Алпысовтың аккаунтынан оқитынын жасырмады. Жыл басында қазақ блогерлерінің басын қосуға себепші болған оның медиакеңістіктегі беделі біршама жоғарылады. Солтүстіктің жігіті қазір мемлкеттік тілде сөйлеуді қолға алған. Алматы облысы, Ақсу ауданын басқарған. Оның басшылықтағы беделін мынадан түсінуге болатын сияқты. Алпысовтың қала әкімі ретіндегі еңбек өтілі облыс әкімі Амандық Баталовтың өтілінен 2,5 жылға көп. Тіпті Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың өзі оның іскерлігін бағалап, қала басшысы ауыстырылмай, қалатынын қалалықтар айтып жүр.
Сондай-ақ, кез келген адам облыстың даму әлеуетін түкпір-түпкірдегі ауылдардың жағдайымен сараламайды. Ел азаматтары үшін де, туристер үшін де алғашқы әсер облыстарымыздың орталық қалалары арқылы қалыптасатынын естен шығармауымыз қажет.
SAIGEZ.KZ қоғамдық-саяси сайты медиа сарапшылар мен жергілікті белсенді тұрғындардан құралған шағын топпен бірлесіп, қала басшыларының рейтингін жасауға бел буып отырмыз. Әкімдерді таңдау екі жолмен жасалады. Біріншісі, жабық дауыс беру. Яғни, таңдаулы сарапшылар арнайы жауап береді. Екіншісі, ашық дауыс беру. Сайтымыз арқылы дауыс беріп, өзі дауыс берген әкімдер туралы жазылған пікірлер арқылы. Осы екі жол арқылы қорытынды нәтижені әр айдың алғашқы аптасында жариялаймыз.
Ескерте кетейік, жаңа саяси маусымнан бастап отырған жобамыздың алғашқы шығарылымы жабық дауыс беру арқылы ғана анықталды. Келесі айдың зерттеу нәтижесіне әрбір оқырман да ықпал ете алатынын да ескерте кетейік.
1. Әбдірахымов Ғабидолла Рахматоллаұлы, Шымкент қаласы
2013 жылдан бері ҚР Президенті Әкімшілігі жетекшісінің орынбасары қызметін атқарып келген Ғабидолла Әбдірахымов сөз жоқ, орталықтан өңірге жіберілген аса тәжірибелі маман. Өзге қала басшыларымен салыстырғанда кәсіби біліктілігімен де, білімімен де ерекшеленіп тұр дейді сауалнамаға қатысушылар. Мемлекеттік қызметтің ұңғыл-шұңғыл бес саусағындай білетін ол, Президент әкімшілігінде кадр мәселесіне жауап берді. Әлеуметтік желіде әлдекімдер оның Шымкентке әкім болуын әртүрлі бағалады. Қызметтік мансабы төмендеді дегендер болды. Алайда, Шымкент – стратегиялық маңызы бар әрі шекаралас облыстың орталығы. Халық саны жөнінен Алматыдан кейінгі қатарда тұр. Әбдірахымов қазірдің өзінде ірі мегаполистің жұмысын ұршықша иіріп әкетті. Ол қызметке кірісе салысымен елдегі қаржылық-экономикалық жаңа саясатқа қатысты істі қолға алды. Базар аралап, бағаны қадағалауға көшкен аз әкімдердің бірі. Ол бірақ өзгелер сияқты парадқа киінгендей боп шықпады, қарапайымдылығымен ерекшеленді. ОҚО әкімі Түркістан жақты, Ғабидолла Рахматоллаұл ы облыс орталығын өзі қадағалады. Екінші бір жарқ ете қалғаны жаңа оқу жылына қатысты айтқан сөзі болды. Ол «прокурорлардың мектепте шаруасы болмасын! Қылмескерлермен айналыссын! Оқу орнына жөн-жосықсыз тексеріс болмауын өзім қадағалаймын!» деді. Жаңа әкімнің бұрыннан қалыптасқан жағымды образы да ықпал етсе керек, оның мәлімдемелері медиа кеңістікте кеңінен таралып жатыр. Ол әлеуметтік желіде де оқырмандарымен пікір алмасып отырады. Конституция күні қарсаңында марапат тапсырумен ғана шектелмей, өзі бастап, білек сыбана қалаға тазалық жүргізді.
2. Нәлібаев Нұрлыбек Мәшбекұлы, Қызылорда қаласы
Екінші сатыдан көрінген Қызылорда қаласының әкімінің мемлекеттік қызметтің қазанында қайнап, басшылық қызметте жүргеніне 10 жыл болыпты. Сол аралықта 2005-2007 жылдары – Қызылорда қаласы әкімінің орынбасары, бірінші орынбасары (2005-2007) – Қызылорда облысы әкімі аппаратының басшысы (2007-2008), Шиелі ауданының әкімі (2008- 2013) болды. Қызылорда облысының әкімі Қ. Көшербаевтың өкімімен Қызылорда қаласы әкімінің қызметіне тағайындалғанына да 2 жарым жыл уақыт өтіпті. Тәжірибесі мол жас әкімнің болашағы зор деп есептейді сарапшылар. Қызылорда қаласы кейінгі жылдары көп өзгерген. Әрине, облысқа Қырымбек Көшербаев сынды білікті басшының тағайындалуы да көп нәрсені өзгертті. Десе де, қаланың инфрақұрылымы, қауіпсіздігі, тазалығы да жоғары деңгейге көтерілді. Халқы аз болса да қалада биылдың өзінде екі үлкен мектеп салынса, балалар ауруханасының құрылысы қарқынды жүргіліп жатыр. Нұрлыбек Нәлібаевтың тәжірибелі басшымен тандем болуы да оның деңгейінің өсуіне оң ықпалын тигізіп келеді.
3. Алпысов Ермек Амантайұлы, Талдықорған қаласы
Алпысовтың алдымен ашықтығы жоғары бағаланды. Сауалнамаға қатысушылар Ермек Амантайұлы мемлекеттік қызметкер болғанымен қоғамдық шараларға бастамашы болып, қала тұрғындарына жақын жүреді дейді. Журналистер қаладағы іс-шаралар мен атқарылып жатқан жұмыстардың нәтижесін Ермек Алпысовтың аккаунтынан оқитынын жасырмады. Жыл басында қазақ блогерлерінің басын қосуға себепші болған оның медиакеңістіктегі беделі біршама жоғарылады. Солтүстіктің жігіті қазір мемлкеттік тілде сөйлеуді қолға алған. Алматы облысы, Ақсу ауданын басқарған. Оның басшылықтағы беделін мынадан түсінуге болатын сияқты. Алпысовтың қала әкімі ретіндегі еңбек өтілі облыс әкімі Амандық Баталовтың өтілінен 2,5 жылға көп. Тіпті Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың өзі оның іскерлігін бағалап, қала басшысы ауыстырылмай, қалатынын қалалықтар айтып жүр.
