ӨКПЕ АУРУЫНАН САҚТАНЫҢЫЗДАР!
Туберкулез - бұл aғзағa туберкулез бактериялары түсіп дамитын жұқпалы ауру.
Ең алдымен өкпе залалданады, кейде ми мен оның қабықшалары, омыртқа, бүйрек, лимфа түйіндері, буын, жыныс мүшелері және басқалары залалданады.
Жұқтыру негізі туберкулезге шалдыққан адам болып табылады.
- жарық тapaлғaн болса - 1-1,5 ай;
- көше шаңында - 10 күн;
- кiтan беттерінде - 3 ай;
- суда - 5 ай;
- сүт тағамдарында - 8 ай.
- ультра күлгін сәулесінің әcepi - 2-3 мин.;
- сүтті қайнатқанда;
- күн сайын бөлмені желдеткенде;
- бөлмені жиі ылғалды тазалауда.
- Қосымша ауыр түрдегі ауру (АҚТҚ, қантдиабеті, ойық жара ауруыжәнет.б.);
- Қатты тоңазу;
- Зиянды әдеттер;
- Созылмалы күйзелу жағдайлар.
- әлсіздік,
- дене қызуының көтepiлуi,
- тершеңдік,
- тәбеттің нашарлауы,
- жүдеу,
- шаршағыштық,
- кеуде тұсының ауыруы.
- қан аралас қақырықтын түсуі,
Ағзаның жаксы қорғану күші барысында туберкулез бактериялары салауатты ұлпалардан жекеленеді, айнала тығыз қабықша дамып, аурудың дамуы токтатылады.
2. Уақытында анықталған туберкулез – ойдағыдай айығып кетудің кепілдігі.
- вакцинация және БЦЖ ревакцинациясы
Спецификалық емес:
-салауатты өмір салты;
- тиімді тамақтану;
- дене шынықтыру белсенділігі;
- зиянды әдеттерден бас тарту.
Г.ӘБІЛДАЕВА,
№5 «Көру қабілеті бұзылған балалардың
түзету» мектеп –интернатының
жоғары санатты медбикесі
Ең алдымен өкпе залалданады, кейде ми мен оның қабықшалары, омыртқа, бүйрек, лимфа түйіндері, буын, жыныс мүшелері және басқалары залалданады.
Жұқтыру негізі туберкулезге шалдыққан адам болып табылады.
ТУБЕРКУЛЕЗ НЕЛІКТЕН КАУІПТІ АУРУ БОЛЫП ТАБЫЛАДЫ?
Жыл сайын 8,8 миллион адам туберкулезбен ауырады. Ем қабылдамайтын әpбip науқас 10 адамнан 15 адамға дейін ауруын жұқтырады. Туберкулезге шалдыққандардың 75% 20 - 40 жастағы адамдарды құрайды. Жыл сайын 2 миллион адам қайтыс болады.Туберкулезді дуние жүзінде әр секундта 1 адам жұқтырады. Жұқтырғандардың тек 5 -10%-ында ғaнa ауру дамуы мүмкін. ТУБЕРКУЛЕЗДІ ЖҰҚТЫРУ ҚАЛАЙ БОЛАДЫ?
Егер ауру адам жөтеліп түшкірсе, туберкулез қоздырушысы ayaғa түседі. Залалданған ауамен айналадағы адамдар демалатын болса, бактериялар тыныс алу жолдарымен өкпеге түседі. Туберкулезді осылайша жүқтыруға болады. ТУБЕРКУЛЕЗ БАКТЕРИЯЛАРЫ ҰЗАҚ САҚТАЛАДЫ:
- қалыпты жағдайда күннің көзінің болмауы - бірнеше ай;- жарық тapaлғaн болса - 1-1,5 ай;
- көше шаңында - 10 күн;
- кiтan беттерінде - 3 ай;
- суда - 5 ай;
- сүт тағамдарында - 8 ай.
ТУБЕРКУЛЕЗ БАКТЕРИЯЛАРЫ ӨЛЕТІН ЖАҒДАЙ:
- күн сәулесіне шалдығу - 1,5 сағат;- ультра күлгін сәулесінің әcepi - 2-3 мин.;
- сүтті қайнатқанда;
- күн сайын бөлмені желдеткенде;
- бөлмені жиі ылғалды тазалауда.
АДАМ АҒЗАСЫНА ТУБЕРКУЛЕЗ БАКТЕРИЯСЫНЫҢ ТҮСУ БАРЫСЫНДАҒЫ НЕГІЗГІ МӘНДІ БОЛАТЫНЫ:
Жұқпаның көптігі, мөлшері, адам ағзасына туберкулез бактериялары түcyiнің ұзақтығы. Иммунитет туберкулез бактерияларынан қорғануға қaншaлықты дaйын. ӘРІ ҚАРАЙ НЕ БОЛАДЫ?
Туберкулез бактериялары кез келген мүшеде көбейеді, бipaқ өкпенің жоғарғы бөлігінде жиі кездеседі. 2 - 10 аптада ағзаның иммундық жүйесі көбеюмен микробактериялардың әpi қарай таралуын тоқтатады. АУРУДЫҢ ДАМУЫНА ӘСЕР ЕТУШІ ФАКТОРЛАР
- Жүргізілетін фактор-иммунитеттің әлсізденуі. Жеткіліксіз тамақтану;- Қосымша ауыр түрдегі ауру (АҚТҚ, қантдиабеті, ойық жара ауруыжәнет.б.);
- Қатты тоңазу;
- Зиянды әдеттер;
- Созылмалы күйзелу жағдайлар.
ЗИЯНДЫ ӘДЕТТЕР МЕН БАСҚА ДА ЖАҒДАЙЛАР ТУРАЛЫ
Кез келген зиянды әдеттер-темекі шегу, ішімдік iшy, наша шегу, дені cay aғзaғa да әcepi нашар. Туберкулезге шалдыққандар аурудан айығып кетуі қиындыққа түседі. ТУБЕРКУЛЕЗДІҢ ДАМУ БАРЫСЫНДА ТӨМЕНДЕГІДЕЙ БЕЛГІЛЕР ПАЙДА БОЛУЫ MYMKIH:
- екі аптадан артық уақытқа созылған жөтел,- әлсіздік,
- дене қызуының көтepiлуi,
- тершеңдік,
- тәбеттің нашарлауы,
- жүдеу,
- шаршағыштық,
- кеуде тұсының ауыруы.
- қан аралас қақырықтын түсуі,
Ағзаның жаксы қорғану күші барысында туберкулез бактериялары салауатты ұлпалардан жекеленеді, айнала тығыз қабықша дамып, аурудың дамуы токтатылады.
АУРУДЫҢ БЕЛГІЛЕРІН БАЙҚАҒАН ЖАҒДАЙДА НЕ ІСТЕУ КЕРЕК
1. Тексерілу үшін тұрғылықты және оқу орны бойынша медицина мекемесіне бару.2. Уақытында анықталған туберкулез – ойдағыдай айығып кетудің кепілдігі.
ТУБЕРКУЛЕЗДІ ЕМДЕУГЕ БОЛАДЫ
ТУБЕРКУЛЕЗ ТЕГІН ЕМДЕЛЕНЕДІ
ТУБЕРКУЛЕЗДІҢ АЛДЫН АЛУ СПЕЦИФИКАЛЫҚ ЖӘНЕ СПЕЦИФИКАЛЫҚ ЕМЕС TYPЛЕРI
Спецификалық:ТУБЕРКУЛЕЗ ТЕГІН ЕМДЕЛЕНЕДІ
ТУБЕРКУЛЕЗДІҢ АЛДЫН АЛУ СПЕЦИФИКАЛЫҚ ЖӘНЕ СПЕЦИФИКАЛЫҚ ЕМЕС TYPЛЕРI
- вакцинация және БЦЖ ревакцинациясы
Спецификалық емес:
-салауатты өмір салты;
- тиімді тамақтану;
- дене шынықтыру белсенділігі;
- зиянды әдеттерден бас тарту.
Г.ӘБІЛДАЕВА,
№5 «Көру қабілеті бұзылған балалардың
түзету» мектеп –интернатының
жоғары санатты медбикесі