Kyzylorda-News.kz

– Бүкіл қазақ халқы «Әбе» деп құрметтеп, төбесіне көтерген, ұлт әдебиетінің абызы мен аңызына айналған айбоз тұлғамен жерлес атанудың өзі бізді ерекше сезімге бөлейді. Иә, Сыр елінің Сізге деген ыстық ықыласы алабөтен. Осыдан 4-5 жыл бұрын туған топырағыңызда Өзіңіздің қатысуыңызбен 90 жылдық мерейтойыңызды кең көлемде зор қуанышпен атап өткен едік. Сол мерейлі мезетте ашылған Әбдіжәміл Нұрпейісов атындағы әдебиет үйі бүгінде қара сөздің қадірін түсінетін көзі қарақты қауымның рухани ордасына айналды. Шығармашылық үйдің алдындағы «Соңғы парыз» романыңыздың кейіпкерлері Жәдігер мен Бәкизатқа арналған символикалық композициялық ескерткіш Арал қаласының көркіне көрік қосып, ажарын ашып қана қойған жоқ, оған қараған жанды Сіздің туындыңыздағы терең түйіндерге жетелеп, жүрегін тербетеді.
Енді міне, бәрімізге Сіздің 95 жылдық мерейтойыңызда басқосу бақыты бұйырып тұр. Топырағына өлең мен өнер қатар түнеген қасиетті Сыр елінде Сіздей перзенттің дүниеге келуін ерекше мақтаныш етеміз.
XX ғасырдың қазақ әдебиетінің «алтын ғасыры» аталуына зор үлес қосқан суреткерлердің бірі Өзіңіз екендігіне дау жоқ. Әлем әдебиетінің алтын қорына қосылған «Қан мен тер» трилогиясы, «Соңғы парыз» дилогиясы – Сіздің, яғни Әбдіжәміл Нұрпейісовтің ғана емес, күллі қазақ әдебиетінің табысы.
«Қан мен тер» және «Соңғы парыз» шығармаларыңыз отыз шақты шетел тілдеріне аударылып, әдебиетімізді дүние жүзіне танытты, әлем әдебиетшілерінің үздік бағасына ие болды. Әлем әдебиетіне елеулі құбылыс болып енген сол шығармаларда адам психологиясын, ішкі рухани әлемін, әр алуан жан дүние қалтарысын нанымды, әсерлі бейнелегеніңізге оқырман ретінде біз де сүйсінбей қала алмаймыз. Көркемдік көкжиегі кең «Қан мен тер» романындағы кейіпкерлерді кейде шынайы өмірде көріп кездестіргенде, дарабоз дарынның адамның көңіл-күйін, мінез-құлқын шебер талдағанына еріксіз тәнті боламыз, – деді Қуанышбек Досмайылұлы.

– Сіз Ұлы Отан соғысының отты жорықтарын бастан өткерген жеңіс жауынгерісіз. Батыстан төнген қара бұлтты миномет қорғасынмен түріп, Курландияны азат еткен саптағы сарбаз әдебиет майданында да ерлікпен тең ерен іс атқарды. Оған – Луи Арагон, Юрий Казаков, Сергей Баруздин, Шыңғыс Айтматов, Мұқтар Әуезов, т.б. әлем әдебиеті классиктерінің берген бағасы дәлел.
Сізді халқыңыз әрдайым қадірлейді және ерен еңбегіңіз елдің, мемлекеттің жоғары бағасын алды. Жазушы ретінде кеудеңізге «Еңбек Қызыл Ту», «Құрмет белгісі» және тәуелсіз Қазақстанның «Отан» ордендерін жарқырата тақтыңыз. «Халық жазушысы» деген құрметті атаққа ие болдыңыз.
Сондай-ақ, КСРО Мемлекеттік сыйлығының лауреаты атандыңыз. Кеңестік дәуірде бұл мәртебелі сыйлықты қазақстандық қаламгерлер арасынан Сізден басқа Мұхтар Әуезов пен Жұбан Молдағалиев қана алған болатын. Біріншіден, бұл аталған есімдердің «социалистік реализм» дейтін қатаң жүйеден қаймықпай, халқының өр болмысын бейнелей білген ерлігі болса, екіншіден, төрткүл дүние алдында қазақ халқы абыройының арта түсуіне тұғыр қалаған қаһармандық деп білеміз. Міне, сондықтан да біз өзіміздің рухани қазынамызды молайтып, ұлттық болмысымызды биіктеткен Өзіңіздей өр тұлғалы азаматқа әрдайым қарыздар екенімізді ұмытпаймыз, – деді ол.

– Сіздің есіміңізбен бірге тағы да Арал апаты еске түсетіні жасырын емес. Шығармашылық ғұмырыңыздың тең жартысын туған жеріңіз – Аралға арнадыңыз. Қаламыңызды найзадай білеп, теңіз тағдырына араша түсуді “Соңғы парызым” деп санадыңыз. Бүгінде Арал теңізіндегі тіршіліктің қайта түлеп, айдыны шалқып, балығы тайдай тулай бастауы – саналы ғұмырыңызда санаңызды сансыратқан салмақ пен жүрек түкпіріңіздегі зар-тілектің өтеуі деп білеміз. «Қазақ әдебиетінің қара нары» деп бағалаған, жаратылысы да, болмысы да бөлек ардақты абызымыз Әбдіжәміл Нұрпейісовтің 95 жасқа толған мерейтойы – бүкіл қазақ халқының, қалам ұстаған қауымның, қазақ әдебиетінің тойы екендігі сөзсіз. Ардақты Әбе, елімізбен бірге мәңгі жасаңыз! Дүние тұрғанша тұрыңыз! Тұғырыңыз биіктей берсін! – деді Қызылорда облысының әкімі.