Kyzylorda-News.kz

СОҢҒЫ ӨЛЕҢ

Өлшеулі аз күнгі өмірі адамзаттың,
Ол рас, ерте-кеш пе бір күн баттың.
Шеңгелі сұм ажалдың жетпей қалмас,
Үстінде отырсаң да гауһар тақтың.
Бұл жаһил талайлардан жыр боп қалған,
Асырып олардан мен не жазбақпын.
Өмірде мың жасаған Ұлықпан да,
Депті ғой тек есікті ашып-жаптым.
Жаһанның шешілмеген сан сырлары,
Түбіне жан жетпеген көп жұмбақтың.
Кешікпей кешерімді білдім анық,
Торына түскеннен соң бұл сырқаттың.
Жазмышқа болып душар қош айтысқан,
Басталсын енді сөзі біздің хаттың.
Адам боп келгеннен соң міндетің бар,
Жарауға қажетіне болашақтың.
Балалық ата-ананың қуанышы,
Шат жүрек, қамтері жоқ көңіл пәктің.
Жасыңнан тағылым алып үйренбесең,
Өмірге керегі жоқ құр қауақтың.
Жалғанның жазылмаған заңдары көп,
Түспейді асығы алшы аңқылдақтың.
Өтірік арзан өмір, жалған өмір,
Өлгенше құрбаны бол ақиқаттың.
Уақытыңды босқа өткізбей өнер білсең,
Тек сонда өз жолыңды өзің таптың.
«Қызыл тіл өнер алды» қолдан келсе,
Қызығын көрген артық тіл мен жақтың.
Халқына нұр сәулесі түсер болсын,
Өнермен өзің жаққан шамшырақтың.
Өскесін ақыл қонады деп ойлама,
Жас кезде неге үйренсең солай қаттың.
Иллалап көппен бірге жүрем деме,
Ертерек қамын ойла кім болмақтың.
Басыңа қонса бақыт қайырымды бол,
Көрмедім оралғанын тайған бақтың.
Өмірдің еш қызығы тең келмейді,
Жалындай қызуына жастық шақтың.
Пәк көңіл періштедей жарқын дәуір,
Ләззаты жылға татыр бір сағаттың.
Болады дәйім солай деп ойлама,
Мезгілі ұзақ емес қызойнақтың.
Аңғартпай алды-артыңды өте шығар,
Омыраулап шабысындай жүйрік аттың.
Сарқылған ніл дарияның сағасындай,
Таусылар келер кезі күш-қуаттың.
Әр жеміс маусымында пісіп толмақ,
Алданба әдетіне сұр бойдақтың.
Жар сүйсең өмірлікке өзіңе тең,
Қадірін білген артық махабаттың.
Қайратың сыйластықпен бірге жүрсін,
Зейілі терең болады әйел заттың.
Қызғаныш отын жақпа көңіліңе,
Сөзіне еріп жүріп бір дорақтың.
Ешқашан сынған көңіл жамалмайды,
Дәурені қайтып келмес көңіл шаттың.
Ит жылы дүниеге мен келіппін,
Үйінде қуаныш боп Махан қарттың.
Алынған топырағым Қазалыдан,
Руым Қаракесек Ұланақпын.
Мейірбан ата-ананың саясында,
Дәурені шат боп өткен бала шақтың.
Тарқатып жігіттіктің жәрмеңкесін,
Атадан он алтымда жетім қалыппын.
Кешегі ел басына күн туғанда,
Жауыма қарсы тұрып мылтық аттым.
Қайнаған қан майданнан қайтып елге,
Жазылмас зардабынан жарақаттың.
Басымнан аз күн өткен тіршілікте,
Ащыны тұщыменен егіз таттым.
Тал қармау, тар кезеңдер кездессе де,
Жанына жоламадым қиянаттың.
Жалғанның жарық дүние аспанында,
Шамамның келгенінше қанат қақтым.
Бұл адам саулық қадірін білмейді екен,
Ұшына ілінгенше қыл қармақтың.
Тағдырдың сұрапылы соққан күні,
Болғанда ажал дауыл, сен қаңбақсың.
Жасымда елу жеті кетіп барам,
Жазуы солай болып жаппар Һақтың.
Бір жан жоқ бар арманға жеттім деген,
Жаныма тек бір арман қатты баттың.
Жазбапты тағдыр маған амал қанша?
Көруге тай болғанын құлыншақтың.
Қайтейін тірі болса көреді де,
Дұғасы жәрдем болып ата-әруақтың.
Іште зар, арқамдағы жүгім ауыр,
Амалсыз көнбегенде не қылмақпын.
Бақұл бол бірге туған бауырларым,
Жаралған тамырынан тар құрсақтың.
Сипаңдар жан қозымның маңдайынан,
Ізі деп жалғыз қалған шаңырақтың.
Қош боп тұр ағайынды туыстарым,
Баршасы алыс-жақын жұрағаттың.
Арада талай жұмыс болған шығар,
Дәл қазір керегі не ақталмақтың.
Қош боп тұр қатар-құрбы, дос-жарандар,
Бөлісіп дәмін татқан бір табақтың.
Өткен күн қайта айналып келмеген соң,
Не керек құр терлеген сандырақтың.
Кешіңдер ақ жүректе қалмасын дат,
Оралмас ұзақ жолға сапарлаттым.
Қосағым қоштасайын қолыңды бер,
Кәусарын бөліп ішкен бал-бұлақтың.
Өзіңмен жиырма жылдай сүрдім дәурен,
Сайраңдап саясында алма бақтың.
Кіршіксіз кеулің таза, жаның адал,
Сақтаған қасиетін жар болмақтың.
Ойыңа зәуеғайым түсіріп жүр,
Есімін ерте кеткен мен бейбақтың.
Татаусыз тәрбиелеп қызығын көр,
Тұлпардан жастай қалған бір тұяқтың.
Қаракөз төрт періштем қалды және
Талықсып талқысында табиғаттың.
Беліңді бекем буып қатаймасаң,
Ауыры бір өзіңде бар салмақтың,
Қимасым одан әрі көп жазуға,
Көңілім бұзылып тұр, жетпес дәттім,
Өзіңді жастай сүйіп жар етіп ем,
Отына күйіп тұрмын әттең қаптың.
Шамшырақ мың күн жанған бір күн сөнер,
Менің де сол сияқты жетті уақытым.
Әбілхан «Қаракесек» Маханұлы,
Соңғы рет осылай деп қалам тарттым.

ӘБІЛХАН МАХАНОВ